Onze werkritmes liggen al maanden volledig overhoop. Vergaderingen worden afgezegd of verplaatst naar later en online. Sommigen van ons mogen nog steeds niet naar kantoor, anderen moeten manieren vinden om binnen alle coronamaatregelen toch veilig door te werken. De tijd en locatie van ons werk leek tot maart 2020 vanzelfsprekend, maar dat is inmiddels wel veranderd. Het is een verandering die onderdeel is van een wereldwijde cultuurshock en een die grote impact heeft op elke organisatiecultuur. Ik ervaar het als een chaotische tijd die mij voortdurend uitdaagt andere routines en vaardigheden te ontwikkelen. Met veel veranderingen voor de korte termijn en twijfels over wat dit betekent voor de lange termijn.
We worden allemaal geconfronteerd met vragen als: Hoe geef je leiding op afstand? Hoe werk je samen aan een project als je elkaar niet kunt ontmoeten? Hoe behoud je de trots op de organisatie en de verbinding met je team, ook als je elkaar voor langere tijd niet offline kunt zien? Hoe zorg je ervoor dat niemand vereenzaamd of juist ten onder gaat door de werkdruk? Hoe werk je nieuwe mensen in? Hoe neem je afscheid? Welke nieuwe rituelen zijn nu nodig? Hoe pas je jouw organisatiecultuur aan deze nieuwe context aan?
Het zijn vragen die mij bezighouden als ondernemer, als spreker bij allerlei organisaties, als mens en als cultureel antropoloog. Daarom besloot ik om tijdens deze tweede gedeeltelijke lockdown een challenge met mezelf aan te gaan: een boek schrijven in tien dagen. Met input uit mijn lezerspubliek, mijn LinkedIn netwerk en volgers op andere social media. Over de vragen waar mensen antwoorden op zoeken en de antwoorden die mensen al gevonden hebben. Iedereen stoeit met vergelijkbare vraagstukken in het leidinggeven op afstand. Als antropoloog is deze tijd machtig interessant, want hoe passen we onze werkculturen nu aan, maar ook hoe behouden we deze culturen nu mensen elkaar minder kunnen zien.
Het is een boek geworden met kennis vanuit de antropologie, ervaringen in organisaties en inspiratie uit de vele reizen die ik maakte. Dit boek geeft concrete tips en inzichten hoe je goed om kan gaan met de collectieve cultuurshock. Drie tips die ik vast wil geven:
- Beleef jij deze periode als een crisis of als een transformatie? In het eerste geval is je coronareis een soort crisisvakantie waarin je je wat moet behelpen en je ongetwijfeld allerlei goede voornemens hebt voor de periode hierna, maar niet echt verder komt dan de aanpassingen die volgen op de eerste cultuurshock. In het tweede geval is er in jouw gedachten en beleving meer veranderd, is het meer een soort migratie naar een nieuwe manier van leven en werken. Naar een cultuur die we samen moeten bouwen. Hierbij blijft het niet bij goede voornemens, maar zet je jouw ideeën ook echt om in gedrag en aan hoe jij jouw leven inricht.
- Maak online communicatie menselijk. Digitale communicatie is erg geschikt voor inhoud en taakbesprekingen. En minder direct geschikt voor emotionele verbinding maken. Dit kan wel, maar moet je wel extra je best voor doen. Stel elkaar vragen, luister, en vraag niet ‘hoe is het met je', maar ‘hoe voel je je?'. En... beeldbellen betekent beeld aan. Anders is het een telefonische vergadering. Maak hier heldere afspraken over met elkaar; tijd voor online etiquette dus.
- Creëer een perspectief. We hebben geen directe invloed op de coronamaatregelen en al helemaal niet op de grillen van dit virus. De uitzichtloosheid op verbetering werkt voor veel mensen verlammend. Perspectief geeft houvast en energie. Het brengt creatieve scheppingskracht in het team, is een goed tegengif tegen lamlendigheid. Zoek dus met elkaar wat je wél kunt beïnvloeden, stel met je team heldere korte termijn doelen en start projecten die los staan van coronagrillen.
Werk heeft het gebouw verlaten gaat niet over wat ik vind van de maatregelen, of wat de impact van COVID-19 op onze samenleving zal zijn, of over de risico's van allerlei complottheorieën en politieke bewegingen. De focus is kleiner, concreter en praktischer, namelijk die van werk. Ik denk dat door alle ervaringen die we nu opdoen we niet meer terug zullen gaan naar de norm dat iedereen de hele week van negen tot vijf samen in een gebouw moet zitten. Daarmee zeg ik: werk heeft het gebouw verlaten, work has left the building. En dat heeft grote impact op onze werkculturen en onze manieren van communiceren, leidinggeven en samenwerken. Veel mensen zijn de draad kwijt. Slimme organisaties investeren nu in de shift maken naar het professionaliseren van meer thuiswerken, zodat zij aantrekkelijk zullen zijn en blijven voor medewerkers en klanten. In mijn boek vind je vele tips en gedachten om hiermee aan de slag te gaan.
Kom ook
Op 11 november 2024 geeft Jitske Kramer de Masterclass Tricky Tijden. Een volle dag in het thema verandering en transformatie. En specifiek in de intrigerende, gekke, enge, spannende, avontuurlijke en turbulente tussentijd van verandering. Bekijk het programma >
Over Jitske Kramer
Jitske Kramer is antropoloog, internationaal spreker, bestsellerauteur en oprichter van Human Dimensions. Van haar boeken De Corporate Tribe, Building Tribes, Deep Democracy, Jam Cultures, Wow! Wat een verschil, Voodoo, Werk heeft het gebouw verlaten enTricky Tijden zijn meer dan 150.000 exemplaren verkocht. Haar boeken zijn vertaald in het Engels, Duits en Russisch.
