Logistiek is een ‘eigen’ wereld die vele schakels kent, van dwarsverbanden en onderlinge afhankelijkheden aan elkaar hangt en daarbij ook nog eens rekening moet houden met verstoringen buiten deze wereld. Met het boek Het pakhuis bezorgt auteur Bart Lammers zijn lezers een bijzonder kijkje achter de schermen.
Een roman over logistiek? Jazeker!
Het boek Het Pakhuis is namelijk geschreven in de vorm van een roman. Een roman over logistiek en soms ook inkoop en supply chain management? Kan dat dan? Jazeker! De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat je als lezer in het begin waarschijnlijk even moet wennen aan de romanvorm. De beschreven wereld is er gewoonlijk één van ontelbare getallen en cijfers, van deadlines, van afspraken en prestatie-indicatoren. Daarmee zal je deze wereld al snel als de ‘ver van mijn bed show’ beschouwen en een snelle èn probleemloze aflevering als heel vanzelfsprekend kwalificeren. Waarom zou je nadenken over een pakketje bestellen en het laten afleveren, zeker als het goed gaat? Dat nadenken zou pas interessant kunnen worden als er bij het bestellen en afleveren iets verkeerd gaat. En soms gaat het dan ook goed fout.
Raakvlakken met Het doel van Eliyahu Goldratt
Of Bart Lammers bij het schrijven van zijn boek geïnspireerd is door het boek Het Doel van Eliyahu Goldratt is niet bekend. Dat zijn boek een aantal duidelijke raakvlakken vertoont met het boek van Golratt is wel duidelijk. Voor wie het boek Het Doel niet kent, in dat boek beschrijft Goldratt de ‘Theory of Constraints’ (ToC), in goed Nederlands de Beperkingentheorie. Die theorie beschrijft dat er in elk proces knelpunten zijn, knooppunten van deelprocessen die gepasseerd moeten worden, alvorens de volgende deelprocessen in gang gezet kunnen worden. Het knelpunt (ook wel de bottleneck genoemd) in het systeem blijkt vaak met eenvoudige middelen op te lossen. Door een beperkte investering is men vaak in staat om een grote verbetering voor het totale proces door te voeren.
Roman over logistiek èn persoonlijke ontwikkeling
Ook in Het Pakhuis vormen het (logistieke) proces en de ontelbare deelprocessen het onderwerp. In tegenstelling tot Het Doel, dat geschreven is in de vorm van een detectiveroman, heeft Bart Lammers gekozen voor de gewone romanvorm. Daarbij is er in de achtergrond wel iets raadselachtigs aan de hand. Wat het boek echter zo bijzonder maakt, is dat het onderwerp persoonlijke ontwikkeling, zowel zakelijk als privé, een plek heeft gekregen. De impact van het werk op het gezinsleven van de hoofdpersoon Lodewijk zorgt af en toe voor de broodnodige relativering van de dagelijkse ‘ratrace’ waar mensen weleens mee te maken hebben op hun werk. De beschrijvingen van privésituaties maken het boek en zijn hoofdpersoon menselijk, kwetsbaar en daardoor heel herkenbaar.
Logistiek lijkt zo gemakkelijk, maar is het vaak niet
Waar Bart Lammers heel goed in slaagt, is het in begrijpelijke taal en op een hoog abstractieniveau duidelijk maken van de afhankelijkheden tussen logistiek, inkoop, verkoop en automatisering binnen de bedrijfsvoering. Daarmee draagt hij ongemerkt, maar waarschijnlijk wel heel bewust, bij aan een wederzijds begrip voor elkaars problemen of beter gezegd uitdagingen binnen een bedrijf of organisatie. Theorie over logistiek en inkoop en de verschillen tussen logistiek en supply chain management worden via de gesprekken tussen Hoofd Logistiek Lodewijk en inkoopster Lotte ongemerkt bij de lezer naar binnen geschoven. Bart Lammers maakt ook duidelijk dat je het met kennis over logistiek alleen niet redt om veranderingen tot stand te brengen. Daar is bijvoorbeeld wel iets meer voor nodig, zoals bijvoorbeeld kennis over veranderingsmanagement en leiderschap.
De man op het bankje
Naast een beschrijving van de zakelijke en privé ontwikkelingen is er ook nog de man op het bankje. Om uit de dagelijkse sleur te ontsnappen, gaat hoofdpersoon Lodewijk aan de wandel en komt dan in de buurt van zijn woning uit bij een bankje aan de rand van een weiland. Terwijl hij daar zit na te denken, komt daar de eerste keer een oudere man naast hem zitten. Die gesprekken beginnen oppervlakkig, maar worden in de loop van het boek diepzinniger en persoonlijker. Met zijn levenskennis en afstand van de materie geeft deze oudere man Lodewijk dingen ter overdenking mee. Zelfs onderwerpen als de dood en de zin van het bestaan komen daarbij langs. Het is even wennen, maar de gesprekken sluiten op een gegeven moment naadloos aan op de uitdagingen waar Lodewijk in zijn dagelijks leven tegenaan loopt.
Liefde voor het vak logistiek
Als (mede)auteur heeft Bart Lammers al meerdere boeken over logistiek op zijn naam staan. Zijn deskundigheid en zijn liefde voor het vak logistiek zijn duidelijk en vind je als lezer in dit boek terug. Het belang van logistiek voor de Nederlandse economie licht hij daarbij in het begin van het boek ook nog even toe. Wat Het Pakhuis tot een boek van een ander niveau maakt, is de persoonlijke en af en toe zelfs filosofische toets die hij er aan toe weet te voegen. Dat hij zich daarbij soms wat dichterlijke vrijheden veroorlooft, is eigenlijk heel logisch. Hij heeft voor dit boek niet voor niets de romanvorm gekozen. Dat maakt voor hem als auteur de weg vrij om zijn fantasie te gebruiken. Een heel enkele keer vraag je je daarbij wel af wat een bepaalde uitweiding toevoegt aan het boek, maar het stoort verder niet.
In het dankwoord citeert Bart Lammers met een knipoog één van de mensen aan wie hij dank verschuldigd is voor het tot stand komen van zijn boek. De doelgroep van dit boek is volgens die vriend ‘iedereen die geen uitgesproken hekel heeft aan logistiek’. Aanvullend zou je kunnen zeggen dat ook iedere inkoper die binnen zijn of haar bedrijf of organisatie te maken heeft met logistiek en/of supply chain management tot de doelgroep behoort. Het een hoeft het ander overigens niet uit te sluiten.
Als je op een relaxte en meer ontspannen manier iets wilt lezen over de complexiteit van logistiek en de raakvlakken met inkoop en supply management, is dit boek voor de komende feestdagen een aanrader om op je verlanglijstje te zetten. Mocht je die feestdagen niet willen besteden aan nadenken over je werk, dan past het boek misschien bij de goede voornemens voor het nieuwe jaar om de samenwerking met je collega’s van logistiek naar een hoger plan te tillen.
Over Peter Streefkerk
Peter Streefkerk is eigenaar van Respect Inkoopconsultancy. Hij is actief met interim-management, advisering, projectmanagement, training en coaching op het gebied van contractmanagement en inkoop. Hij is auteur van boeken over contractmanagement en inkopen. Met Octavia Siertsema maakt bij een podcast over aanbesteden.
