Tegenwoordig lees je veel over hacks, waarbij bedrijven worden gegijzeld door hackers. Pas na betalen van losgeld krijgen ze weer toegang tot hun systemen. Dit lijkt iets van de laatste jaren. Die vorm is nieuw, maar vanaf het begin van het gebruik van computers werd er al gehackt. Dit blijkt uit het boek De hackers die Nederland veranderden. De ondertitel luidt: ‘de spannende geschiedenis van XS4ALL’. Daarover later meer.
Patiëntgegevens
Het verhaal start in 1985 (dus bijna 40 jaar geleden!). Het RIVM is gehackt, hackers hebben wekenlang rondgeneusd in de IT-systemen van het RIVM en toegang gehad tot patiëntgegevens. Dit was zeker niet de eerste hack, maar wel de eerste die groot in het nieuws kwam. In de hoofdstukken erna volgen we een aantal hackers, die inbreken in de IT-systemen. Waarbij het een sport lijkt om binnen te kunnen komen, zonder kwade bedoelingen. Informatie over hoe je binnen kunt komen wordt gedeeld met elkaar, men helpt elkaar.
Standaardwachtwoorden
Wachtwoorden waren vroeger nog vaak eenvoudig, veel bedrijven passen standaardwachtwoorden van leveranciers niet aan. Hierdoor was het makkelijk(er) om binnen te komen. Bijvoorbeeld telecomoperators zoals KPN waren een gewild doelwit, met name om manieren te verzinnen om gratis te bellen of beschermde informatie (waarvoor betaald moest worden) openbaar te maken. De opkomst van de personal computer versnelde het hacken nog verder, iedereen kon toegang krijgen tot het Internet.
Internationaal
Ook internationaal waren er contacten met andere hackers. Zo werden congressen georganiseerd en bijgewoond en werd informatie uitgewisseld. Zeker ook een interessant onderwerp uit het boek is de totstandkoming van de wet computercriminaliteit, waarin hacken strafbaar werd gesteld. De rol van opsporingsdiensten wordt beschreven, maar ook hoe weinig kennis er bij politici was over digitalisering.
Mijlpalen
De ondertitel van het boek geeft aan dat het boek over de geschiedenis van XS4ALL gaat. Daarover gaat het slechts zeer beperkt, pas vanaf pagina 200 (van de 350) gaat het over XS4ALL. En in de rest daarna ook maar beperkt, het schetst zeker niet de ins en outs van XS4ALL, daarvoor is het te veel op hoofdlijnen. Belangrijke mijlpalen van het bedrijf worden genoemd, maar met name geplaatst in het tijdsframe.
Een tijdperk
En dat maakt het boek zo interessant! Inzicht in de geschiedenis van het hacken, de intenties van toen. De nonchalance van veel bedrijven ten opzichte van digitale beveiliging, maar ook de arrogantie (‘wij hebben het wel op orde’). Maarten Reijnders geeft inzicht in het tijdperk van het wijdverspreid gebruik van computers. Het leest eenvoudig weg, als je wat door alle namen en relaties heen kijkt. Dat vind ik vaak een nadeel bij dit soort ‘geschiedenis’boeken. Je ziet veel namen die je niet even goed kan plaatsen. Een namenlijst met de hoofdpersonen en hun rol is opgenomen in het begin van De hackers die Nederland veranderden, dat is wel handig. Maar als je door de vele namen heen kijkt, krijg je een ongelooflijk mooi historisch inzicht in de geschiedenis van het hacken in Nederland.
Over Jan Hoogstra
Jan Hoogstra heeft meer dan 25 jaar ervaring als IT-adviseur en IT-auditor bij grote accountants- en adviesbureaus. Tijdens zijn loopbaan heeft hij veel opdrachten gedaan op het gebied van informatiebeveiliging en optimalisering van de inzet van IT. Jan is directeur bij CognoSense, dat gespecialiseerd is in de menselijke kant van IT.
