Ik ga waar ik voor sta! is bedoeld voor mensen die serieus werk willen maken van verandering. Paul Verveen hanteert een logisch uitgangspunt: om doelgericht te kunnen veranderen, heb je een doel nodig. Wanneer je niet tevreden bent met je situatie, moet je daarom aan de slag met je doelen. Het is het begin van een reis naar veranderen.
De metafoor van een reis vinden we terug in het hele boek. Verveen verdeelt die reis in acht delen, die hij ontleent aan De alchemist. Hij geeft een gestructureerde samenvatting van deze esoterische roman. Centraal staat wat Verveen de reis van de held noemt. Dat concept komt dan weer uit De held met de duizend gezichten van Joseph Campbell.
De acht onderdelen van de reis heten toepasselijk etappes. Ze vormen de indeling van dit boek.
Grondig
Verveen gaat grondig te werk. Hij gebruikt een stelsel van vragen, opdrachten en scores. De uitkomsten gaan in een matrix waarin meerdere vragen of gebieden samenkomen:
- Wat drijft en inspireert mij?
- Wat heeft mijn wereld nodig?
- Waar kan ik voor gewaardeerd/betaald worden?
- Waar ben ik goed in of kan ik worden?
Hoe verder je in dit boek komt, hoe meer je gebruik maakt van de matrix. Je gebruikt bijvoorbeeld je antwoorden op de vragen hierboven om beloftes te maken, die je in de matrix toevoegt. Stap voor stap maak je een soort spectrum van doelen en uitgangspunten.
Inzicht
Kenmerkend voor dit boek is een benadering die ik als dichtbij beleef. Verveen wil je meenemen in een traject van inzicht. Het hele traject, de hele reis, beschrijft hij op een manier die veel weg heeft van een coachingsgesprek. Gestructureerd, persoonlijk en met veel vragen en opdrachten. Hij begeleidt je als het ware in je bewustwording. Doorheen de acht etappes vorm je een persoonlijke basis van doelen, wensen en beloftes die onderling met elkaar verbonden zijn.
Noodzaak
Vooral bij de eerste en de laatste etappes kan ik me vinden in wat Verveen schrijft. Zo zet hij het begin duidelijk neer: je kan pas echt veranderen wanneer je de noodzaak ervaart. Wanneer je ervan overtuigd bent dat het zo niet verder kan. Het vraagt lef om dat te erkennen, omdat je dan ook erkent dat je iets moet doen. Verveen helpt om je erkenning echt te onderzoeken, zijn vragen helpen om alle kanten gedetailleerd in kaart te brengen.
Concreet
De laatste etappe gaat over je plan en het uitvoeren daarvan. Wat me hier aanspreekt zijn de concrete tips voor het bijhouden van die uitvoering. Denk aan het instellen van vaste momenten om stil te staan bij je doelen en plannen. Dat kan helpen om je bewust te blijven van wat je wilt. Ook kunnen vaste momenten nuttig zijn om regelmatig je richting bij te stellen.
Bedenkingen
Mijn bedenkingen bij dit boek gaan over context, eenvoud en discipline. Verveen beschrijft uitgebreid zijn bronnen en uitgangspunten. De reis van de held en De Alchemist noemde ik al. De samenvatting daarvan is zo uitgebreid, dat ik begin te twijfelen aan de originaliteit van Ik ga waar ik voor sta!
Bij de uitleg van het concept Ikigai kom ik hetzelfde tegen. Het is een breed opgezet verhaal over de Blue Zones van Dan Buettner. De context dreigt ook hier het hoofdonderwerp te worden.
De schema's in dit boek zijn logisch, tegelijk hebben ze een hoge complexiteit. Het vraagt veel inspanning en discipline om ze eigen te maken. Veranderen vraagt veel, deze schema's maken het er niet eenvoudiger op.
Conclusie
Ik ga waar ik voor sta! is een bijzonder zelfhulpboek. Doordacht, complex en voor mensen die serieus werk willen maken van verandering.
Over Hans de Witte-van Mierle
Hans de Witte - van Mierle is adviseur, projectmanager en trainer. Hij werkt in het sociaal domein, met als specialisaties participatie, gedragsverandering, brede samenwerking en transitietrajecten.