Vroeg of laat komt er voor elke organisatie een moment dat ‘gewoon beter je best doen' niet goed genoeg is. In tijden van crisis komt dit extra duidelijk naar voren. Dan is een sprong nodig naar een nieuw businessmodel, nieuwe werkwijzen, een nieuw IT-systeem. Die sprong vraagt zo veel dat je dit serieus moet organiseren. Daarmee is het fenomeen ‘veranderprogramma' geboren. De hamvraag is hoe je dat met succes doet. In dit boek bespreek ik in heldere taal de kernpunten van een effectieve aanpak, per fase van een veranderprogramma uitgewerkt . De teksten worden verrijkt met voorbeelden uit de praktijk en citaten van hoofdrolspelers bij NS.
Voordat de verschillende fasen van veranderprogramma's achtereenvolgens helder aan bod komen, wordt de schijnwerper gezet op de krachten die onder water in alle fasen van een verandering spelen. Die krachten herkennen en erkennen, is voorwaarde voor een succesvolle verandering. Over welke krachten hebben we het dan?
1. Sturen en gestuurd worden: Doorgaans is het de leiding die de verandering agendeert en mobiliseert. Als daarna de verandering continu vanuit de leiding gestuurd blijft worden, mist het programma kracht, slimheid en draagvlak. De leiding heeft ook sturing nodig, anders wordt het niets. Wanneer is het tijd om te sturen en wanneer is het tijd om je te laten sturen?
2. Veiligheid en gevaar: Veiligheid is nodig om een sprong in het diepe te maken. En toch ... een beetje gevaar hoort erbij, want waarom zou je in beweging komen als er geen gevaar dreigt? De kern van de zaak is dat veiligheid en gevaar beide een essentieel onderdeel zijn van veranderen. De kunst is hoe je deze twee kunt balanceren.
3. Vertrouwen en wantrouwen: Vertrouwen heb je nodig als veranderaar. Het is je license to operate. Het vraagt lef om te durven kijken hoe het is gesteld met het vertrouwen dat anderen in jou als verandermanager hebben en zelf actief te bouwen aan vertrouwen.
Ritme
De volgende 9 fasen vormen het ritme van veranderen. Ze komen in vrijwel elk veranderprogramma terug en vormen de structuur van mijn boek:
1. Verlangen naar verandering
2. Besluiten tot verandering
3. Governance van veranderen
4. Succesvol mobiliseren
5. De smaakmakers in je plan
6. Communiceren met resultaat
7. Koers houden en bijsturen
8. Op naar de kanteling
9. We kantelen!
Wat veranderprogramma's voor mij zo speciaal maakt, is dat je vanuit het niets in korte tijd een grote groep mensen in beweging brengt om samen resultaat te boeken, de verandering. Van niets samen iets maken dus. Dat levert een prachtige reis op die langs een aantal uitdagende fasen loopt. Vrijwel alle organisaties zijn vooral ingericht op de reguliere day-to-day business. Veel van de punten in dit boek hebben een link naar deze realiteit. Als veranderaar snap je waarom de organisatie zo op de dagelijkse operatie is gericht en weet je dit bij te stellen. Om op die manier een omgeving te creëren die het mogelijk maakt om te succesvol te veranderen. Dit boek biedt je daarbij concrete handvatten uit de praktijk!
Hugo Mans, succesvol verandermanager én CFO, heeft zijn meer dan 10 jaar ervaring met succesvolle veranderprogramma's gebundeld in een heel praktisch, goed leesbaar en handzaam boek. Hij is de auteur van Veranderprogramma's die werken.
