Cultuur vormt mensen, mensen vormen cultuur. Cultuur is overal. Schept orde in de chaos. Door cultuur weten we hoe we ons moeten gedragen. Wat er van ons wordt verwacht. Cultuur kun je zien, horen en proeven. Cultuur wordt gebruikt om groepen te vormen om mensen in te sluiten en uit te sluiten. Jij hoort er wel bij en jij niet.
Peper en zout
Cultuur geeft vorm aan de vragen hoe we dingen ‘hier’ doen en wat we belangrijk vinden. Cultuur is de lijm tussen mensen: ons peper en zout. Vormgegeven door ons gedrag, door onze besluiten, door de subtiele interacties die we dagelijks met elkaar hebben en door de taal die we gebruiken om ons uit te drukken. Cultuur vormt hoe we naar onszelf, ons leven en ons werk kijken. Cultuur is niet vrijblijvend. Door onze onderlinge afhankelijkheden kan cultuur bepalend zijn in hoe we dingen doen. Cultuur kan voor je werken en tegen je werken.
In Begrijpen en bouwen aan veiligheid & cultuur schrijf ik over cultuur, want ik geloof dat je de veiligheid over de as van cultuur kunt verbeteren. Ik gebruik cultuur als drijvende kracht voor verandering. Veiligheid draait vaak om verbeteren of veranderen.
Sparringpartner
Om veilig te werken heb je andere collega’s nodig. Bijna niemand kan een prestatie of productie in zijn eentje leveren. Hiervoor zijn we afhankelijk van anderen. In het leveren van die prestatie of product komen de meesten van ons uitdagingen tegen. Soms liggen die uitdagingen in conflicterende belangen, soms in veranderende omstandigheden. Stel nu dat de samenwerking die je hebt met collega’s heel stroef loopt. Je krijgt niet op tijd de juiste informatie. Je mist een sparringpartner en zit met allerlei hulpvragen die onbeantwoord blijven. Je kunt je wellicht goed voorstellen dat dit ten koste gaat van de veiligheid. Je hebt namelijk anderen nodig om waardevolle beslissingen te nemen. Tastend in het duister helpt de veiligheid hierin niet. Dit is een cultuur die niet voor je werkt.
Andersom kun je een cultuur hebben waarin jouw team heel goed samenwerkt, vanuit dezelfde bedoeling, waar vertrouwen is, begrip voor elkaars belangen, waarin informatie en kennis optimaal wordt uitgewisseld. Dit is een cultuur dat voor je gaat werken, want in deze cultuur kun je beter inspelen op onverwachte veranderingen, onvoorspelbaarheid en complexer wordende omstandigheden.
Handvatten
In dit boek geef ik je hiervoor handvatten. Ik reik je theorie aan, verhalen uit de praktijk en praktische doe-opdrachten om alleen of samen in je team cultuur voor je te laten werken. In het boek vind je podcasts met interviews die ik deed met experts over hoe je aan een veiligheidscultuur bouwt. Ik praat met bedrijven over hoe zij invulling hebben gegeven aan hun veiligheidsprogramma en ik verbind de theorie met meetinstrumenten zoals de Veiligheidsladder (Safety Culture Ladder). Lastige begrippen leg ik in het boek uit door middel van animaties aangevuld met mini-colleges over leiderschap in veiligheid en psychologische veiligheid. Dit boek is bovenal een werkboek en laat je in stappen over de as van cultuur de veiligheid versterken en verbeteren.
Over Orly Polak
Orly Polak houdt zich met haar bedrijf Hub Creations al meer dan dertien jaar bezig met het beïnvloeden van cultuur en gedrag. Orly is van huis uit sociologe en argumentatiedeskundige en heeft zich daarnaast verdiept in bestuurskunde, sociale psychologie, verandermanagement en antropologie. Orly heeft een grote persoonlijke interesse in alles wat met veilig zijn en veilig voelen te maken heeft.
