trefwoord
De verzorgingsstaat: van sociale vangnet tot politiek strijdtoneel
De verzorgingsstaat behoort tot de grootste verworvenheden van de naoorlogse samenleving. Een systeem waarin de overheid verantwoordelijkheid neemt voor het welzijn van alle burgers: van AOW tot zorgverzekering, van werkloosheidsuitkeringen tot onderwijs. Maar wat ooit symbool stond voor solidariteit en bescherming, is uitgegroeid tot een van de meest omstreden thema's in het politieke debat.
Is de verzorgingsstaat financieel nog houdbaar? Moet de overheid meer ruimte maken voor eigen verantwoordelijkheid? Of juist niet? En wat is de prijs die we betalen wanneer marktwerking de publieke sector binnendringt? De literatuur over de Nederlandse verzorgingsstaat biedt verrassende antwoorden – en stelt nog belangrijker vragen.
Het fundament: hoe de verzorgingsstaat werd gebouwd
Na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde Nederland zich tot een moderne verzorgingsstaat. Staatsman Willem Drees legde met de invoering van de AOW in 1957 het fundament voor een systeem dat generaties lang zekerheid zou bieden. Het was een tijd van optimisme, van geloof in maakbaarheid en collectieve voorzieningen.
Kees van Kersbergen
Barbara Vis
De verzorgingsstaat
Voor wie de geschiedenis en systematiek van de verzorgingsstaat wil begrijpen, is dit hét standaardwerk. Vis en Van Kersbergen verklaren waarom Nederland koos voor een middenweg tussen liberalisme en socialisme, en welke uitdagingen dit model vandaag de dag kent.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, volgende dag in huis
Met mij gaat het goed, met ons gaat het slecht. Het gevoel van Nederland
Dave van Ooijen
Paul Schnabel analyseert hoe Nederlanders over hun verzorgingsstaat denken: individueel tevreden, collectief pessimistisch. Een paradox die veel verklaart over het politieke debat.
Carla van Baalen
Anne Bos
Grote idealen, smalle marges
Dit prachtig geïllustreerde boek neemt je mee door de politieke geschiedenis van de welvaartsstaat. Van grote idealen in de jaren zeventig tot de eerste tekenen van crisis: een tijdreis door de politieke besluitvorming die ons land vormde.
Boek bekijken
In herdruk, verwacht op 31‑12‑2025
Auteurs die schrijven over 'verzorgingsstaat'
Neoliberalisme: de grote ommekeer
In de jaren tachtig sloeg de wind. Onder invloed van Reagan en Thatcher kreeg het neoliberalisme voet aan de grond in Europa. Ook Nederland maakte de draai: kabinet-Lubbers introduceerde marktwerking, verzelfstandiging en privatisering. De verzorgingsstaat, zo klonk het, was te duur en te log geworden.
Woltring is een van de scherpste analisten van het Nederlandse neoliberalisme. Haar historische reconstructie laat zien hoe neoliberale denkers de Nederlandse verzorgingsstaat fundamenteel transformeerden – met verstrekkende gevolgen voor solidariteit en sociale cohesie.
Naomi Woltring
De marktconforme verzorgingsstaat
Woltring reconstrueert minutieus hoe neoliberale ideeën vanaf de jaren zeventig de Nederlandse verzorgingsstaat zijn binnengedrongen. Van denktanks tot beleidsmakers: een onthutsend verhaal over hoe een ideologie een land verandert.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, volgende dag in huis | Gratis verzonden
Bram Mellink
Merijn Oudenampsen
Neoliberalisme
Dit boek legt de Nederlandse geschiedenis van het neoliberalisme bloot. Mellink en Oudenampsen tonen hoe een kleine groep invloedrijke denkers erin slaagde de verzorgingsstaat ingrijpend te hervormen – en welke prijs de samenleving daarvoor betaalde.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, volgende dag in huis | Gratis verzonden
Er zijn nog 17 miljoen wachtenden voor u - 'Begrijpelijke en heldere taal'
Dave van Ooijen
Journalist Sander Heijne onderzoekt dertig jaar marktwerking in Nederland: van NS tot zorg, van post tot kinderopvang. Zijn conclusie is hard: de privatisering van publieke diensten is grotendeels mislukt.
De hoge prijs van marktdenken in de publieke sector
Efficiëntie, concurrentie, klantgerichtheid: begrippen uit het bedrijfsleven werden ineens leidend voor ziekenhuizen, universiteiten en gemeentelijke diensten. Maar is een zorgverlener wel een ondernemer? En de patiënt een klant?
Geert van Istendael
De grote verkilling
Van Istendael beschrijft in dit scherpe essay hoe de verzorgingsstaat in heel Europa afkalft. Van België tot Nederland, van Italië tot Frankrijk: overal zien we dezelfde verkilling, dezelfde ondermijning van solidariteit. Een hartekreet van een begenadigd essayist.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
De zondeval geschiedde toen de sociaaldemocraten en de christendemocraten hun hersens en hun geweten hebben afgegeven in de garderobe van het kapitalisme.
Uit: De grote verkilling
De grote verkilling - Van Istendael is een begenadigd auteur
Teun van Aken
Geert van Istendael is scherp over wat er mis ging met de Europese verzorgingsstaat. Zijn analyse raakt de kern: het neoliberalisme heeft de fundamentele solidariteit uitgehold die aan de basis lag van ons sociale stelsel.
De menselijke kant: wanneer systemen falen
Achter abstracte begrippen als 'efficiëntie' en 'marktwerking' gaan concrete levens schuil. Mensen die tussen wal en schip vallen. Professionals die zich verloren voelen in bureaucratie. Burgers die het vertrouwen verliezen.
Klaas Mulder
Foutje moet kunnen
Filosoof Klaas Mulder schreef een belangwekkend pleidooi tegen de doorgeschoten regelzucht in de publieke sector. Zijn centrale stelling: de verzorgingsstaat schiet tekort omdat professionals te makkelijk vrijheidsbeperkende maatregelen mogen opleggen zonder echte controle.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, volgende dag in huis | Gratis verzonden
Foutje moet kunnen
Wanneer de beslissers niet dezelfde mensen zijn als degenen die de gevolgen dragen, ontstaat er een gevaarlijke kloof. Mulder toont aan dat betere besluitvorming begint bij het serieus nemen van de menselijke maat.
Willemijn van Der Zwaard
Omwille van fatsoen
Van der Zwaard stelt de cruciale vraag: garandeert onze verzorgingsstaat werkelijk menselijke waardigheid? Of is fatsoen vervangen door bureaucratische procedures en wantrouwen? Een ethische analyse die pijn doet.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 6 werkdagen
Foutje moet kunnen - ‘Mij niet radicaal genoeg’
Teun van Aken
Deze recensie van Mulders 'Foutje moet kunnen' legt de vinger op de zere plek: te veel publieke professionals komen weg met slecht beleid omdat er geen echte controle is. Een fundamenteel probleem dat dringend aandacht verdient.
De verbouwing: decentralisatie en participatie
In 2013 kondigde koning Willem-Alexander een nieuwe fase aan: de klassieke verzorgingsstaat zou veranderen in een participatiesamenleving. Gemeenten kregen grote taken op het gebied van zorg, jeugdhulp en werk. Burgers moesten meer eigen verantwoordelijkheid nemen. Een revolutie in de maakbaarheid.
Marcel Ham
Femmianne Bredewolde
Albert-Jan Kruiter
Hoe de verzorgingsstaat verbouwd wordt
De drie decentralisaties hebben de Nederlandse verzorgingsstaat fundamenteel veranderd. Dit boek laat zien wat er gebeurt wanneer taken van rijk naar gemeente gaan: van nieuwe kansen tot pijnlijke spanningen tussen ideaal en praktijk.
Boek bekijken
Vandaag voor 17:00 besteld, volgende dag in huis
Powerswitch naar een vitale samenleving
Dave van Ooijen
Jeroen den Uyl pleit voor een radicale powerswitch: minder dikke overheid, maar ook kritiek op de markt. Zijn alternatief? Regelkringen waarin burgers zelf beleid maken. Een utopisch ideaal of een realistisch perspectief?
Internationale vergelijkingen: wat kunnen we leren?
De Nederlandse verzorgingsstaat is niet uniek. Andere landen hebben andere keuzes gemaakt. Zweden koos voor universele voorzieningen, Groot-Brittannië voor een minimumstelsel, Duitsland voor verzekeringen via werkgevers. Elk model heeft zijn eigen sterke en zwakke kanten.
Charlotte Boström
Waarom Zweedse vrouwen niet gratis werken
Waarom werken Zweedse vrouwen meer dan Nederlandse? Boström vergelijkt beide welvaartsstaten en toont aan dat de inrichting ervan enorme invloed heeft op gendergelijkheid. Een eye-opener over hoe beleidskeuzes doorwerken in de samenleving.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Thomas Piketty
Een kleine geschiedenis van de gelijkheid
De Franse econoom Thomas Piketty beschrijft de verzorgingsstaat als een van de belangrijkste instrumenten in de strijd tegen ongelijkheid. Zijn historische analyse laat zien dat progressie mogelijk is – maar nooit vanzelfsprekend.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, volgende dag in huis | Gratis verzonden
Ruw ontwaken uit de neoliberale droom - 'Belangrijke basis voor debat'
Peter van den Boom
Gabriël van den Brink pleit voor een heruitvinding van de Europese coöperatieve traditie. Niet het Chinese superstaatsmodel, niet de Amerikaanse supermarkt, maar een eigen Rijnlandse weg die welvaart en welzijn verenigt.
De toekomst: tussen hoop en zorg
Hoe ziet de verzorgingsstaat van de toekomst eruit? Dat is misschien wel dé vraag van deze tijd. Sommigen zien kansen in digitalisering en innovatie. Anderen waarschuwen voor verdere uitholling en groeiende ongelijkheid. Eén ding is zeker: niets doen is geen optie.
Hannie Geugjes
Socialezekerheidsrecht begrepen
Voor wie de juridische kant van de verzorgingsstaat wil begrijpen, is dit actuele handboek onmisbaar. Geugjes legt helder uit hoe het socialezekerheidsrecht werkt en wat de rol is van de overheid in het opvangen van risico's.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, volgende dag in huis | Gratis verzonden
Solidariteit in tijden van individualisering
Misschien wel de grootste uitdaging: hoe behoud je solidariteit in een samenleving die steeds individualistischer wordt? Waar 'met mij gaat het goed' belangrijker lijkt dan 'met ons'. De verzorgingsstaat steunt op de bereidheid te delen, op het idee dat we samen sterker zijn. Maar groeit die bereidheid – of verdampt ze?
Willem Trommel
Veerkrachtig Bestuur
Willem Trommel onderzoekt hoe veerkracht een nieuw ordeningsprincipe kan worden voor de verzorgingsstaat. Niet de verstikkende regels van New Public Management, maar een bestuur dat uitgaat van de kracht van mensen en gemeenschappen.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 6 werkdagen
Veenbrand - 'Een treffend beeld van de smeulende kwesties'
Sjors van Leeuwen
Kim Putters schetst in zijn boek 'Veenbrand' de smeulende kwesties in Nederland. De verzorgingsstaat speelt daarin een centrale rol: tussen de wens naar zekerheid en de roep om eigen verantwoordelijkheid zoeken we naar een nieuw evenwicht.
Concluderend: de blijvende relevantie van de verzorgingsstaat
De Nederlandse verzorgingsstaat heeft vele gedaantes gekend. Van naoorlogs optimisme tot neoliberale hervorming, van decentralisatie tot participatiesamenleving. Wat blijft is de kernvraag: welke verantwoordelijkheid neemt de overheid voor het welzijn van haar burgers?
De boeken en artikelen op deze pagina laten zien dat het antwoord complex is. De verzorgingsstaat is noch het paradijs dat sommigen beweren, noch de hel die anderen schetsen. Het is een voortdurend werk in uitvoering, een maatschappelijk contract dat telkens opnieuw moet worden ondertekend.
Wat we wél weten: solidariteit is geen vanzelfsprekendheid. De menselijke maat dreigt verloren te gaan in systemen en procedures. En marktwerking is geen wondermiddel voor alle publieke vraagstukken. Deze inzichten, gedragen door kritische denkers van Naomi Woltring tot Klaas Mulder en van Geert van Istendael tot Thomas Piketty, vormen de basis voor elk gesprek over de toekomst.
De verzorgingsstaat verdient geen blinde loyaliteit, maar ook geen gemakzuchtige afbraak. Ze vraagt om kritische aandacht, om de bereidheid te leren van fouten, en om de moed oude zekerheden te bevragen. Alleen zo kunnen we een verzorgingsstaat bouwen die doet waarvoor ze bedoeld is: mensen beschermen in hun kwetsbaarheid en kansen bieden aan iedereen.
De bestsellers
-
€ 49,50
-
€ 22,00
-
€ 50,95
-
€ 24,99
-
€ 29,90
