Een boek van een ervaren programmamanager over verandermanagement zal vast interessante inzichten geven, zeker als die ervaringen gebaseerd zijn op veranderprogramma's bij de Nederlandse Spoorwegen. Hugo Mans neemt ons mee met zijn kennis en inzichten. In zijn boek Veranderprogramma's die werken, het ritme van veranderen in negen fasen geeft hij een aantal concrete handvatten en tips voor elke fase in een veranderproject.
Mans onderkent 9 fasen in een verandertraject. Dit zijn wat mij betreft niet allemaal fasen maar ook deels activiteiten:
- Verlangen naar verandering;
- Besluiten tot verandering;
- Governance van veranderen;
- Succesvol mobiliseren;
- De smaakmakers in je plan;
- Communiceren met resultaat;
- Koers bijhouden en bijsturen;
- Op naar de kanteling;
- We kantelen!
De fase ‘We kantelen!' bevat ook de afronding van het project en het stopzetten ervan. Ik zie daar eigenlijk nog wel een fase na, het beklijven van verandering. Daar gaat het boek verder niet op in.
Per fase worden tips gegeven om de verandering vorm te kunnen geven. Dit varieert van hele concrete tips: ‘Vergader om 7.30 met de stuurgroep' tot wat meer algemene: ‘Kies de juiste externe partijen'. Per fase van het veranderprogramma worden 3 tot 5 tips gegeven.
Daarnaast gaat de schrijver in op een aantal oerkrachten die vaak onzichtbaar zijn, maar wel van grote invloed zijn op het succes van het veranderprogramma. Dit zijn feitelijk dilemma's, waar binnen elke fase van het programma aandacht voor moet zijn:
- Sturen versus gestuurd worden
- Veiligheid versus gevaar
- Vertrouwen versus wantrouwen
Met name vertrouwen is volgens mij een belangrijke. Als veranderteam moet je vertrouwen opbouwen dat je de goede stappen zet. Zoals de schrijver ook aangeeft, je bouwt een banksaldo op, waardoor je, als er onverhoopt iets fout gaat tijdens de implementatie (en dat zal altijd het geval zijn), een krediet hebt bij de gebruikers.
Al met al is Veranderprogramma's die werken een interessant boek voor lezers die vrij nieuw zijn binnen verandermanagement en veranderprogramma's. Voor de meer ervaren lezers biedt het boek weinig nieuwe inzichten, maar kan het een opfrissing zijn. De tips/aandachtspunten zijn beknopt beschreven waardoor het een handzaam boek is geworden.
Jan Hoogstra is zelfstandige, IT-consultant. Hij voert opdrachten uit op het gebied van beoordeling en advisering over IT-gerelateerde onderwerpen in de zorgbranche. Zo is hij programmamanager, projectmanager en adviseur op het gebied van bijvoorbeeld IT-strategie en pakketselecties.
Over Jan Hoogstra
Jan Hoogstra heeft meer dan 25 jaar ervaring als IT-adviseur en IT-auditor bij grote accountants- en adviesbureaus. Tijdens zijn loopbaan heeft hij veel opdrachten gedaan op het gebied van informatiebeveiliging en optimalisering van de inzet van IT. Jan is directeur bij CognoSense, dat gespecialiseerd is in de menselijke kant van IT.
