77 werkvormen voor projectmanagement - Een must

Uitgangspunt voor de verschillende werkvormen zijn de elf interventies die samen de basis vormen voor chaordisch projectmanagement, ook wel de Project’s Eleven genoemd:

- Baseer de aanpak van het project op de gedeelde waarden

- Richt je aandacht voortdurend op het hogere projectdoel

- Ontwikkel een projectvisie en houd hem levend

- Hanteer een ontwikkelingsbenadering met erkenning voor vaagheid

- Werk op basis van vertrouwen

- Hanteer transformationeel leiderschap

- Bewerkstellig de voorwaarden voor zelfsturing

- Faciliteer creativiteit

- Laat gebruikers van begin af aan participeren

- Houd de dialoog met belanghebbenden gaande

- Werk resultaatgericht, alleen daar waar het past

Verder krijgen we een aantal werkvormen die gericht zijn op het samenspel tussen de verschillende interventies en tenslotte een aantal werkvormen ter ondersteuning van het implementeren van chaordisch projectmanagement.

Per interventie geeft de auteur eerst een toelichting op de interventie en vervolgens een aantal werkvormen waarbij een werkvorm veelal is opgebouwd aan de hand van vier vragen: Wat is er aan de hand? Wat moet er gebeuren? Wat heb je ervoor nodig? En hoe gaat het in zijn werk? Bij iedere werkvorm is de moeilijkheidsfactor aangegeven, hoe lang de interventie duurt (5 minuten tot een paar dagen of continu) en of een facilitator noodzakelijk is. Daarnaast heeft iedere interventie een werkvorm in de vorm van een set van 25-30 vragen over de interventie.

Een paar voorbeelden: Werkvorm 5 gaat over vragen met kracht. Hoe ga je om met het feit als je in cirkels blijft draaien, hoe doorbreek je dat? Een mogelijkheid is het stellen van de goede vraag, een vraag met kracht. Hierbij is het maken van zo’n vraag geen sinecure. De meeste tijd gaat zitten in het maken van een kwalitatief goede vraag waarna het beantwoorden in een fractie van de tijd kan plaatsvinden.

Zie ook de TedX ‘Magic in the middle’ van Tom Hurley:

Ook een aantal werkvormen m.b.t. Stakeholdermanagement spreken erg tot de verbeelding. Denk hierbij aan werkvormen over de belanghebbendencirkel, een krachtenveldanalyse, het onzekerheidsweb, de strategische dialoog maar ook het terecht als werkvorm genoemde koffiedrinken.

Er worden ook complexere werkvormen aangeboden die niet zonder de hulp van ervaren facilitators uitgevoerd kunnen worden, zoals bijvoorbeeld het werken met projectopstellingen.

Bij een paar werkvormen had ik moeite met de beschrijving. Bijvoorbeeld: Werkvorm 23 Planningspoker. Mijn uitgangspunt. Binnen een agile aanpak bepaalt de Product Owner de prioriteit en bepaalt het team middels planningpoker hoeveel werk ze in een gegeven periode kunnen verzetten door per item de relatieve grootte (b.v. volgens de Fibonacci reeks) vast te stellen. De auteur geeft aan dat planningspoker gaat over prioriteren van complexiteit in plaats van tijd. Hierbij geeft ieder teamlid een waarde aan de opdracht om te komen tot een gedeeld gewicht voor de prioriteit (aan de hand van een set kaarten met gewichten in lijn met Fibonacci). Hier vraag ik mij af hoe ik om moet gaan met een prioriteit van bv 0,5. Ik zou prioriteiten geven aan de hand van een reeks van 1-10. Vervolgens wordt het item met het afgesproken gewicht op de planning gezet. Waar op de planning is mij een raadsel? Daarna kan door het meten van de hoeveelheid tijd die besteed wordt aan de opdracht en dat te verbinden aan het gewicht, eenvoudig vastgesteld worden hoeveel opdrachten realiseerbaar zijn in een bepaalde periode. Had de werkvorm betrekking gehad over het bepalen hoeveel werk door een team verzet kan worden binnen een gegeven periode dan was het duidelijk geweest, en in lijn met de agile aanpak, maar door dit te koppelen aan het prioriteren van complexiteit ben ik los.

Werkvorm 39 gaat over meerdere projectteams binnen zelfsturing. Los van het feit dat ik liever over zelforganiserend i.p.v. zelfsturend zou willen spreken omdat er toch allerlei kaders worden meegegeven, vind ik deze werkvorm wel heel kort door de bocht. Als ik kijk hoe organisaties nu worstelen om enige vorm van afstemming tussen zelf-organiserende teams te bewerkstelligen door frameworks als SAFe, LeSS of Nexus te implementeren, ben ik van mening dat deze werkvorm veel meer zal omvatten.

Maar zoals gezegd blijven er nog 75 heldere werkvormen over!

Verder treffen we in de bijlagen overzichten van zowel organisatiewaarden als persoonlijke waarden en vragenlijst over transformationeel leiderschap.

Naast het boek is er een ondersteunende website www.valuebasedprojectmanagement.com waar uitleg over Value Based Project Management te vinden is en ter ondersteuning van verschillende werkvormen een set kaarten van Project’s Eleven en het waardenspel.

Conclusie. 77 Werkvormen voor projectmanagement is een must als je werkt volgens Value Based Project Management. Daarnaast zijn vele werkvormen ook prima bruikbaar als je andere frameworks hanteert bij het uitvoeren van je project of als je in een agile omgeving werkt waarin ook het hebben van een visie, waarde, gericht op een doel, vertrouwen, zelf-organiserend, leiderschap, creativiteit en gebruikersparticipatie en communicatie sleutelwoorden zijn.