Mensen verwachten van mij een eenduidig verhaal over generaties. Begrijpelijk. Van een expert wil je horen hoe het zit. Aan mij als Generatie-expert de taak om helderheid te verschaffen over Generatie Z.
Conflictueuze berichten over de jongeren geboren tussen 2000 en 2015 zorgen voor een mysterie. ‘Het zijn geluksvogels’ vs. ‘Het zijn pechvogels’. ‘Ze zijn betrokken’ vs. ‘Ze zijn onverschillig’. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik inmiddels zelf ook het spoor bijster ben. Is Generatie Z nou vooral bezig met impact maken of rijk worden in de crypto? Zijn ze goed op de hoogte of gebrainwashed door fake news? Zijn ze direct of verlegen? Schiet mij maar lek.
De meningen, onderzoeksuitkomsten en ervaringen liggen zo ver uiteen dat er geen chocola meer van valt te maken. Is Generatie Z... Maatschappelijk betrokken of materialistisch? Ambitieus of werkschuw? Vastberaden of besluiteloos? Outgoing of teruggetrokken? Mondig of contactschuw?
The list goes on.
Ik zie fierce cosmopolitans én fragile hoodie dwellers. Activistische warriors én egoïstische sneeuwvlokjes. Krachtige Gen-Zers die voor zichzelf opkomen, maar ook overgevoelige jongeren met een afwachtende houding. Ik kan er gewoonweg niet de vinger op krijgen. Is het moment gekomen dat ik de conclusie moet trekken dat generatieverschillen niet bestaan? De inconsistente geluiden maakt het schier onmogelijk om een helder generatiepatroon te ontcijferen. En misschien is dit juist wel HET Generatie Z kenmerk.
Het is een generatie die zo divers is dat het ons duizelt. Een generatie die de belichaming is van een complexe, gesegmenteerde, gepolariseerde en ongelijke wereld. En die contrasten lijken er niet alleen te zijn tussen Generatie Z-ers, maar ook binnen elke Generatie Z-er zelf. Duurzaamheid belangrijk vinden én ook de fast fashion willen kopen bij de Bershka. Thuis niet op het mondje gevallen én een onbekende op straat niet durven aanspreken. Dromen van een mooiere wereld én wakker liggen bij te weinig likes. Grote ambities hebben én willen bingewatchen én toekomst willen opbouwen én financieel vrij willen zijn én parttime willen werken.
Een generatie die we niet begrijpen, omdat ze het zelf misschien ook niet meer weten. Een generatie die zoekende is. Niet verwonderlijk. De wereld is een wirwar. En in deze warboel hopen we wat grip te krijgen van mensen die zich expert noemen. Van mij kun je echter weinig ondubbelzinnigheid en houvast verwachten. Ik schiet alleen maar meer vraagtekens de lucht in. En toch geeft de term ‘Generatie Zigzag’ misschien weer nét even het steunpuntje dat we nodig hebben. Maar zo maak ik me er natuurlijk wel heel gemakkelijk vanaf.
Ik geloof dat de behoeftes van Generatie Z soelaas kunnen bieden. Als zoveel kanten van Gen-Z zichtbaar zijn, hoe kunnen we hen dan positief stimuleren? Wat hebben zij nodig om tot hun recht te komen? Daar is namelijk wel een heldere lijn in te ontdekken. Ze willen: Goede financiële beloning, leuke collega’s, goede sfeer, persoonlijke ontwikkeling en zingeving. Ze willen ruimte om te creëren, ondernemen en vernieuwen. Ze willen een goede work-life balance, loopbaanperspectief en heldere carrièrepaden. Ze willen persoonlijke aandacht begeleiding en feedback, en serieus genomen worden.
Makkelijk is het niet. Veeleisend zijn ze zeker. Maar als je ‘Generatie Zigzag’ voorziet in deze behoeftes dan houdt het kronkelen op. En dan komt ‘Generatie Zelfverzekerd’ tot leven. En als de lijst je te ingewikkeld en lang is… bied dan dit: een gezonde, gevarieerde & gratis lunch. Daarin is Gen-Z echt volledig eensgezind. Kan je ze meteen aan de lunchtafel beter leren kennen!
Managementboek Magazine
Dit artikel is verschenen in de papieren editie van Managementboek Magazine in maart 2025.
Bekijk deze editie >
Over Kim Jansen
Generatie-expert en sociaalpsycholoog Kim Jansen werkte jarenlang op het snijvlak van hr, trainerschap en onderzoek. Sinds 2014 is ze inspirerend spreker en senior trainer. Met dit boek spoort ze je aan om het beste uit alle generaties te halen voor een future-proof organisatie.
