Informatiemanagement

Inleiding 12

DEEL 1
Theorie 17
1 Organisaties en informatie 19
1.1 Waardecreatie in een organisatie 20
1.2 Kenmerken van een organisatie 20
1.3 Waardecreatie en informatietechnologie 24
1.4 Ondernemingsplan en informatieplan 25
1.5 Informatie 26
1.6 Informatiestromen 27
1.7 Kwaliteit van informatie 29
1.8 Management en informatie 30
1.9 Prestatie-indicatoren 31
1.10 Organisatie van de informatievoorziening 34
1.11 Nogmaals de rol van informatie 35
1.12 Trends in de IT volgens de hypecyclus 37
Vragen en opdrachten 40

2 Persoonlijk informatiemanagement 47
2.1 Kritisch informatiegebruik 48
2.2 Kenmerken van informatiebronnen 48
2.3 Betrouwbaarheid van informatiebronnen 50
2.4 Gedrag op social media 51
2.5 Virtuele persoonlijke assistent 53
2.6 Zoeken naar informatie (Big 6) 54
2.7 Verwerken van informatie: veeglijnmethode 55
2.8 Kunstmatige intelligentie in het onderwijs 57
2.9 Hulpmiddelen persoonlijk informatiemanagement 58
2.10 Bedreigingen van internet 61
Vragen 66

3 Hardware en systeemsoftware 69
3.1 Ontwikkeling van de computer 70
3.2 Soorten computers 73
3.3 Werking van de computer 75
3.4 Randapparatuur 77
3.5 Systeemsoftware 81
3.6 Hulpprogramma’s 83
3.7 Performance van een computer 84
3.8 Internet of Things (IoT) 84
3.9 Microcontrollers en het Internet of Things 85
3.10 Niet-reële werkelijkheid 87
Vragen en opdrachten 89

4 Informatiesystemen 93
4.1 Componenten van een informatiesysteem 94
4.2 Algemene informatiesystemen 97
4.3 Bedrijfsspecifieke informatiesystemen 99
4.4 Enterprise Resource Planning 100
4.5 Customer Relationship Management 101
4.6 Managementinformatie 103
4.7 Workflow Management (WFM) 105
4.8 Groupware 106
4.9 Kennismanagement 106
4.10 E-commerce 108
4.11 Radio Frequency Identification 110
4.12 Interfaces tussen systemen 112
4.13 Programmeren van computerprogramma’s 113
Vragen en opdrachten 116

5 Netwerken en internet 121
5.1 Bedrijfsnetwerken 122
5.2 Gebruik van een netwerk 124
5.3 Datacommunicatie 126
5.4 Electronic Data Interchange 127
5.5 Internet 128
5.6 World Wide Web 130
5.7 Communities op internet 134
5.8 Website 136
5.9 E-mail 137
5.10 Cloud computing 138
5.11 Internet, intranet en extranet 139
5.12 Telefonie 141
5.13 Bluetooth 141
Vragen en opdrachten 143

6 Kunstmatige intelligentie 149
6.1 Wat is kunstmatige intelligentie? 150
6.2 Gebruik van algoritmes 150
6.3 Voorbeelden van kunstmatige intelligentie 151
6.4 Nadelen en risico’s van kunstmatige intelligentie 153
6.5 Juridische kant van kunstmatige intelligentie 154
6.6 Deelgebieden binnen kunstmatige intelligentie 155
6.7 Robots 155
6.8 Informatie opvragen met chatbots 157
Vragen en opdrachten 161

7 Gegevensgebruik en databases 165
7.1 Database 166
7.2 Gegevens wijzigen 168
7.3 Opvragen van informatie 169
7.4 Ontwerpen van een database 170
7.5 Betrouwbaarheid van de database 182
7.6 Datawarehouse en datamining 183
7.7 Big data 185
7.8 Blockchain 187
Vragen en opdrachten 191

8 Mensen in de informatietechnologie 197
8.1 Automatiseren is reorganiseren 198
8.2 Functies in de automatisering 199
8.3 Grote organisaties: centraliseren of decentraliseren van de ICT 204
8.4 Outsourcing 206
8.5 Ethiek en gedragsregels 208
8.6 Copyright 210
8.7 Privacy 210
8.8 Verandermanagement 214
Vragen en opdrachten 217

9 Informatiebeveiliging en ICT-risico’s 221
9.1 Kwaliteit van de informatievoorziening 222
9.2 Informatierisico’s 224
9.3 Algemene beveiligingsmaatregelen 225
9.4 Betrouwbaarheid van data 225
9.5 Fysieke beveiliging 226
9.6 Beveiliging van netwerken tegen storingen 227
9.7 Digitale identiteit en wachtwoord 227
9.8 Toegangsbeveiliging 228
9.9 Bedreigingen vanuit internet 228
9.10 Gegijzeld door ransomware 230
9.11 Bescherming tegen malware 232
9.12 Ethische hackers 233
9.13 Beheer van informatiesystemen en IT Governance 234
9.14 Betrouwbare leveranciers 236
9.15 Calamiteitenplan 237
Vragen en opdrachten 239

DEEL 2
Praktijk 243
10 Informatiemanagement in de praktijk 245
10.1 Informatiemanagement en automatiseringsprojecten 246
10.2 Agile en scrum 249
10.3 Pakketsoftware 249
10.4 Gebruik en beheer 250
10.5 Projectmanagement 251
10.6 Andere systeemontwikkelingsmethoden 252
Vragen 253

11 Informatieplan of ICT-plan 257
11.1 Wat is een informatieplan (ICT-plan)? 258
11.2 Opbouw van een informatieplan 259
Vragen en opdracht 266

12 Informatievooronderzoek 269
12.1 Wat is een informatievooronderzoek? 270
12.2 Opbouw van een informatievooronderzoek 270
Vragen en opdracht 274

13 Functioneel ontwerp 277
13.1 Wat is een functioneel ontwerp? 278
13.2 Opbouw van een functioneel ontwerp 279
Vragen en opdrachten 288

14 Systeemontwikkeling met agile en scrum 293
14.1 Agile en scrum 294
14.2 Agile en agile principes 294
14.3 Kenmerken en voordelen van agile projecten 295
14.4 Scrum 296
14.5 Toepassingen van scrum 296
14.6 Voor- en nadelen van scrum 296
14.7 Componenten van scrum 297
14.8 Rollen binnen scrum 298
14.9 Informatie tijdens het scrumproces 298
14.10 Meetings tijdens het scrumproces 299
Vragen 301

15 Selectie van pakketsoftware 305
15.1 Wat is pakketselectie? 306
15.2 Stappenplan pakketselectie 306
15.3 Opbouw van het rapport pakketselectie 307

16 Invoering van software 311
16.1 Testen van software 312
16.2 Waarom een invoeringsplan? 313
16.3 Opbouw van het invoeringsplan 314
Vragen en opdrachten 318

17 Werken met SQL 321
17.1 Structured Query Language 322
17.2 Informatie opvragen uit één tabel 323
17.3 Informatie opvragen uit een combinatie van tabellen 324
17.4 Gegevens wijzigen 326
17.5 Verder met SQL 327
Opdracht 328

18 Onderzoek naar informatieprocessen 331
18.1 Data flow diagram 332
18.2 Onderdelen van een DFD 333
18.3 Niveaus in een DFD 336
18.4 Stappenplan voor een DFD 338
18.5 Data dictionary 340
18.6 Functiestroomdiagram 340
Opdrachten 342

Bijlage: Inhoud van de website 344
1 Video’s van flitscolleges 344
2 PowerPoint voor docent 344
3 Bestanden met MS Word-modellen 344
4 Overige bestanden 345
5 Downloaden theorie: een website maken 345
6 Downloaden theorie: informatiemanagement en kwaliteitshandboek 345

Literatuur 346
Over de auteur 347
Register 348