Karin Bosman en Frank Peters beschrijven in Stop het zwijgen heel praktisch hoe we in organisaties samen in gesprek kunnen gaan om tot een sociaal veilige werkomgeving te komen.
Grensoverschrijdend gedrag kent vele verschijningsvormen, waardoor vrijwel iedereen ermee te maken kan krijgen. Bosman en Peters stellen dat medewerkers zich binnen hun organisatie ondersteund en beschermd moeten voelen als ze met ongepast gedrag te maken krijgen. Dan zullen zij zich veilig voelen in hun organisatie.
Cultuur
Voor een sociaal veilige werkomgeving is natuurlijk beleid nodig, voorzien van heldere richtlijnen. Veel belangrijker is echter dat er gewerkt wordt aan een cultuur waarin alle medewerkers betrokken worden bij het voorkomen en aanpakken van ongewenst gedrag. Omdat organisaties uit mensen bestaan, zijn er uiteenlopende verwachtingen en percepties over wat wel of niet gewenst is. Dat maakt het er niet gemakkelijker op en daarom doet men er nog te vaak het zwijgen toe, waardoor de situatie juist steeds onveiliger wordt.
Twijfels delen
Het is volgens Bosman en Peters belangrijk om medewerkers aan te moedigen om zorgen of twijfels te delen. Dan moeten ze wel ergens terecht kunnen waar echt naar hen geluisterd wordt en waar ook iets gebeurt men hun inbreng. Dat vraagt om een communicatieve cultuur die nu juist ver af staat van mechanistisch gestuurde organisaties vol met instrumenten en communicatiemiddelen, waar het zwijgen de dialoog tegenhoudt.
Praktische handreikingen
We moeten ernaar toe dat in alle organisaties het gesprek gevoerd wordt over een sociaal veilige werkomgeving. Daar doen Bosman en Peters praktische handreikingen voor in Stop het zwijgen. In het eerste deel van hun boek geven ze adviezen om tot een sociaal veilige werkomgeving te komen en ongewenst gedrag te voorkomen. Belangrijk is dat dat eigen maatwerk voor iedere organisatie betekent en dat de nadruk op preventie moet liggen. In deel twee beschrijven de auteurs hoe we grensoverschrijdend gedrag kunnen aanpakken en hoe te handelen als er zich toch een crisis voordoet. Het derde deel gaat over de inmiddels geleerde lessen uit grensoverschrijdende situaties en welke stappen gezet kunnen worden om organisaties te verbeteren.
Praktisch
De kracht van Stop het zwijgen is de toegankelijke opzet. In ruim vijftig korte hoofdstukken van enkele pagina’s leiden Bosman en Peters ons langs het voorkomen en aanpakken van grensoverschrijdend gedrag en geven ze tips voor verbetering. Vanwege het praktische karakter mag het boek in geen enkele organisatie ontbreken. Met een diepe buiging naar beide auteurs!
Over Nico Jong
Nico Jong is senior adviseur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
