MEER Moois: de Maand van de Geschiedenis

De zwijger

Er was geen ontkomen meer aan. Oktober is de Maand van de Geschiedenis en bijna elk jaar is er dan wel een mooie aanbieding. Dit jaar wordt een bekroond boek uit 2022, De zwijger van René van Stipriaan, behoorlijk in prijs verlaagd – 25 euro voor een gebonden pil van 900 pagina’s is een koopje.

Het boek stond al lang op mijn verlanglijstje. De zwijger is natuurlijk Willem van Oranje, Vader des Vaderlands, hoofdpersoon uit ons volkslied. Maar hoe zat het nu ook alweer in elkaar? Waarom heeft hij de kohohoning van Hispanje altijd geëerd en was hij een prins vrij onverveerd? En dat van Duitsen bloed? En wie waren Maria van Hongarije, René van Chalon en Maximiliaan van Oostenrijk precies en hoe kwam België ooit onder Oostenrijks bestuur terecht?

Het lijkt ongelooflijk, maar Van Stipriaan weet iets als een eenvoudige erfeniskwestie op te dissen als een spannend verhaal. Je voelt de kille kleinte van het voorouderlijk stamslot en de grandeur van de Brusselse paleizen. Je moet er even voor gaan zitten, maar wat een genot!

De schaduw van Tambora

Een heel ander staaltje geschiedenis wordt ons voorgeschoteld door Philip Dröge. In De schaduw van Tambora vertelt hij over die dag in april 1815 waarop de berg Tambora, gelegen op het eiland Soembawa in het toenmalige Nederlands-Indië, ontplofte: een vulkaanuitbarsting en natuurramp van ongekende omvang, met dito gevolgen die over de hele wereld zichtbaar, merkbaar en voelbaar zijn geweest. En dat gedurende bijna twee jaar.

Een gigantische wolk van minuscule vulkanische asdeeltjes verplaatste zich door de atmosfeer van de hele aardbol en ontregelde het klimaat ingrijpend. Enorme hagelstenen in India, sneeuw in de zomermaanden, regen die maar niet ophield te vallen, massahysterische toestanden bij grote groepen mensen die dachten dat het einde der tijden gekomen was.

Dröge maakt dat je erbij bent, de kou voelt en de dreigende kleuren van de hemel voor je ziet. En zet tegelijkertijd een prachtig tijdsbeeld neer van het leven aan het begin van de 19de eeuw. Een onvergetelijk relaas.

Groeten aan Amsterdam

Brigitte Reimann was een succesvol auteur in de DDR. Groeten aan Amsterdam, brieven aan haar in Nederland wonende vriendin Irmgard Weinhofen – ook Oost-Duits, maar met een Nederlander getrouwd en uiteindelijk uitgeweken naar Amsterdam – vertelt veel over wat dat schrijverschap inhield. Zo beschrijft ze met enige regelmaat hoe een hoofdredacteur scherp in de gaten hield of wat ze onder handen had wel voldeed of zou gaan voldoen aan de democratisch-socialistische opbouweisen. Geen seks, geen treurnis, geen kommervolle arbeidsomstandigheden. Maar Reimann was niet blind en ze leverde regelmatig kritiek op het regime. Toch bleven de vriendinnen lang, heel lang tegen elkaar getuigen van geloof in het experiment. Ik moet zeggen dat ik soms bijna werd overtuigd: een land met het gedeelde ideaal van een betere maatschappij zonder de dwang van de keiharde commercie klinkt niet slecht.

De briefwisseling neemt aan het einde een treurige wending. Bij Brigitte Reimann wordt borstkanker geconstateerd en die blijkt nogal agressief. De rigoureuze behandelingswijzen maakten het er niet veel beter op. Indrukwekkend is de wijze waarop ze doorging, volhield, bleef werken aan haar uiteindelijk onvoltooid gebleven roman. Bij het telegram van een vriend: BRIGITTE IS INGESLAPEN JUERGEN hield ik het even met moeite droog. Zo’n boek dus.

Lees!! Boeken bieden rust, verdieping en kennis. Bij Managementboek en Jongbloed vind je naast management-, juridische en computerboeken gewoon alle boeken. Bekijk ons totale aanbod.