Bent u feminist?

Zoals we Merkel hebben leren kennen, wilde ze een weloverwogen antwoord geven. Ze had gelijke rechten voor vrouwen en mannen altijd vanzelfsprekend gevonden. Maar ze had ook vernomen dat feministische waarden ook socialistische waarden waren, en daar had ze na de val van de Muur bepaald geen trek meer in. En dan waren er natuurlijk ook activistische bh-verbrandende feministen in wie ze zich niet herkende en had ze het idee dat ze van het feminisme mannen moest haten.

Ik vermoed dat haar antwoord op de vraag toen wel richting ‘nee’ ging. Koningin Maxima, op hetzelfde podium, schoot haar te hulp met een definitie waarin Merkel zich goed kon vinden: ‘Ik wil gewoon dat alle vrouwen vrij kunnen kiezen, dat ze kansen hebben die ze kunnen pakken, dat ze gelijkberechtigd kunnen voelen, altijd en overal, dat ze trots op zichzelf kunnen zijn. Als dat je een feminist maakt, dan ben ik er een.’

Geslaagde emancipatie

Een definitie van geslaagde emancipatie is dat het pas zo ver is als er net zo veel incompetente vrouwen aan de top zijn (en getolereerd worden) als incompetente mannen. Missie geslaagd, zou je zeggen als je naar ons huidige kabinet kijkt… Een enorm dilemma voor feministen. Is het voldoende dat er vrouwen in belangrijke posities zijn? Of is het toch teleurstellend omdat vrouwenrechten niet beter door deze vrouwen verdedigd en geborgd worden? En vrouwen zouden toch juist voor meer zachtheid en zorgzaamheid in de samenleving zorgen? Zoals Merkel, die tijdens de vluchtelingencrisis van 2015 over opvang zei: ‘Wir schaffen das!’ en niet ‘Wij zetten een bord met ontmoedigende teksten bij de hekken van opvangcentra?’

Gewoon mensen

Maar wie daarop hoopt, vergeet dat vrouwen natuurlijk ook gewoon mensen zijn. Die net als mannen macht na kunnen streven of hardvochtig beleid kunnen bepleiten. Of - minder heftig maar vaak op zijn zachtst gezegd vrouwonvriendelijk - een oerconservatief beleid voorstaan. Maar laten we hiervan ook de positieve kant bekijken. Het goede nieuws is dat we eraan wennen dat vrouwen deze topposities dus gewoon kunnen bekleden. Los van de inhoud van hun beleid en hun acties is netvliestraining heel belangrijk: het beeld gaat kloppen met onze verwachtingen van wie we zien op welke plek.

Ook goed nieuws is dat we eraan wennen dat vrouwen ook eigenschappen laten zien die doorgaans als masculien worden geduid. Niet per se machtswellust hoop ik dan, maar bijvoorbeeld ambitie en daadkracht. Dat je als vrouw niet meer snel het stempel ‘drammerig’ krijgt, ‘bitch’ of ‘heks’ als je een stellige mening hebt. Of, als je carrière maakt en kinderen hebt, ‘vast een slechte moeder’. Ooit moeten patronen doorbroken worden om tot gendergelijkheid te komen. Dan moet het maar even zo, met mensen aan wie het netvlies even moet wennen, maar wier denkbeelden niet al te bedreigend zijn voor de zittende macht…